In de gemeente Dalfsen is het nodig om meer grootschalige energie te gaan opwekken. Na onderzoek is het gebied Dalfserveld-West als meest geschikt genoemd. Op deze pagina publiceren we de ontwikkelingen.

We zijn in onze gemeente al goed op weg, want een deel van onze energie wordt duurzaam opgewekt in kleinschalige energie opwekprojecten. Maar om in 2030 de 100 GWh te halen is grootschalige energieopwekking nodig: dat betekent meer zonnedaken en nieuwe windmolens en/of zonnevelden aanleggen.
In 2021 onderzochten we onder welke voorwaarden en waar nieuwe windmolens en/of zonnevelden geplaatst kunnen worden. Het gebied Dalfserveld-West is als meest geschikt genoemd.

Nieuwsbrief

Woont u in (de buurt van) Dalfserveld-West en wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen en georganiseerde bijeenkomsten? Meld u dan aan voor de nieuwsbrief.

Aanmelden Dalfserveld West - Bewonersnieuwsbrief

Ga naar alle gepubliceerde nieuwsbrieven

Regionale ontwikkelingen

In de omliggende gemeenten zijn er ook ontwikkelingen rondom duurzame energieopwek. Bekijk het overzicht van de plannen en betrokken partijen.

Kaart zoekgebied Dalfsen

Veelgestelde vragen

Veel voorkomende vragen en belangrijke informatie over het zoekgebied in Dalfserveld-West vindt u in onderstaand overzicht met veelgestelde vragen. Nieuws en ontwikkelingen leest u in de nieuwsbrieven.

Wat is de aanleiding van het aanwijzen van het zoekgebied?

Wereldwijd worden maatregelen genomen om klimaatopwarming zoveel mogelijk te beperken. Nederland heeft daarom in 2019 een klimaatakkoord vastgesteld, hierin staan veel maatregelen en afspraken. Eén van de afspraken is, dat in 2030 in elke gemeente meer duurzame energie moet worden geproduceerd via zonnedaken, zonnevelden en/of windmolens. Hierover zijn regionaal afspraken gemaakt en vastgelegd in de Regionale Energie Strategie (RES).
In juni 2021 is de strategie  van onze regio, West-Overijssel, vastgesteld.

Wat is een zoekgebied?

Eén van de afspraken is dat elke gemeente een zoekgebied aanwijst, waar deze duurzame energie grootschalig wordt geproduceerd. Een zoekgebied moet voldoen aan een aantal voorwaarden. Het gebied moet bijvoorbeeld voldoende ruimte en omvang hebben om een flink deel van de gemeentelijke energievraag op die plek te kunnen opwekken. In onze gemeente zijn het vooral ruime agrarische gebieden met relatief weinig bewoners. Ook is het gewenst dat een zoekgebied in de buurt van het centrale elektriciteitsnet ligt. Tot slot mag een zoekgebied niet in een kwetsbaar gebied liggen met hoge landschap- en natuurwaarden.

Wat is het zoekgebied Dalfserveld-West?

Het landbouwgebied tussen Dalfsen en Nieuwleusen wordt Dalfserveld genoemd. Het gekozen zoekgebied is het westelijke deel van dit gebied. De globale grens is de spoorlijn Zwolle-Groningen (westzijde), het Westeinde (noordzijde), de Middenweg en Ankummerdijk (oostzijde) en de nieuwe Hessenweg N340 (zuidzijde). Het gebied heeft een oppervlak van ongeveer 5,5 km2 (5.500 hectare).

Hoeveel energie moet het zoekgebied gaan opwekken?

We zijn in grote mate afhankelijk van fossiele energie uit bijvoorbeeld aardgas. Volgens de afspraak in het landelijke klimaatakkoord moet Dalfsen uiterlijk in 2050 energieneutraal zijn. Onze hele energievraag komt dan van duurzame energiebronnen. Op basis van de huidige kennis en ontwikkelingen gaat de gemeente ervan uit dat de toekomstige vraag ongeveer 300 gwh is (giga watt hour). Daarbij is rekening gehouden met bijvoorbeeld energiebesparing, meer woningen en meer elektrisch vervoer.
Nu wordt ongeveer 70 Gwh in onze gemeente opgewekt. Dit is vooral afkomstig van de windmolens bij Nieuwleusen en de vele zonnedaken. Op basis van de kenmerken van Dalfserveld-West, is het realistisch om hier straks 100 Gwh op te wekken. Ongeveer 1 hectare zonnepanelen wekt ongeveer 1 Gwh per jaar op. De grote windmolens zoals in Nieuwleusen wekken ongeveer 15 Gwh per stuk, per jaar op. 

Zijn de locaties van de zonneparken en windmolens al bepaald?

We bepalen samen met bewoners en grondeigenaren waar en hoeveel windmolens, zonnedaken en zonneparken er komen in het zoekgebied. Het doel is om vanaf 2030 ongeveer 100 Gwh per jaar aan duurzame energie op te wekken.

Wat zijn ruimtelijke kaders voor grootschalige energieproductie?

Dit zijn voorwaarden voor windmolens en zonneparken binnen een gebied. Het gaat daarbij vooral om de omgeving, landschap en bewoners. Deze kaders moeten gewenste of noodzakelijke veranderingen stimuleren en ongewenste gevolgen of effecten voorkomen. Gemeenten en provincies stellen deze ruimtelijke kaders vast. Ook gelden altijd landelijke normen en regels, zoals algemene gezondheidsnormen en veiligheidsregels.
Tegelijk met het zoekgebieden-onderzoek heeft gemeente Dalfsen de ruimtelijke kaders voor zonneparken en windmolens uitgewerkt. Deze kaders gaan bijvoorbeeld over de hoeveelheid energieproductie, een goede landschappelijke inpassing, maatregelen tegen hinder en overlast, voldoende lokaal eigendom en een duidelijke communicatie met de inwoners.
Tijdens de raadsvergadering in november 2022 zijn de ruimtelijke kaders voor grootschalige energieproductie vastgelegd. Op https://ris.dalfsen.nl vindt u de ruimtelijke kaders.

Hoe worden bewoners en grondeigenaren betrokken?

De gemeenteraad vindt het belangrijk dat bewoners en grondeigenaren goed betrokken worden bij de plannen. Speciaal voor het zoekgebied is een participatie- en communicatieplan (participatie en communicatie) uitgewerkt. Dit plan heeft als basis de bestaande gemeentelijke leidraden voor inwoners en initiatiefnemers en het Beleid Inwonerbetrokkenheid. Uitgangspunt is dat dit communicatie- en participatieplan wordt uitgevoerd, maar de bewoners en grondeigenaren mogen kiezen om hiervan af te wijken.

Welke stappen zijn er?

In fase 0 – Ontwikkelen gebiedsplan - krijgen alle betrokkenen in het zoekgebied de tijd en gelegenheid om met elkaar een gebiedsvisie, de samenwerkingsvorm en randvoorwaarden vast te stellen. In een gebiedsvisie staat wat het gewenste toekomstbeeld is van de bewoners, grondeigenaren, ondernemers, belangenverenigingen en overheden over Dalfserveld. Wat vinden we belangrijk om te bewaren en wat moet veranderen?  Tijdens deze overleggen hoeft nog niet gesproken te worden over bijvoorbeeld exacte locaties van windmolens of de omvang van financiële compensatie. Tijdens deze fase krijgen commerciële ontwikkelaars, grondeigenaren of individuen nog geen mogelijkheid om een aanvraag omgevingsvergunning in te dienen.

Fase 0 wordt gefaciliteerd en georganiseerd door de gemeente. Budget wordt door de gemeente beschikbaar gesteld voor bijvoorbeeld extern advies, begeleiding of onderzoek. Op basis van ervaringen uit andere regionale zoekgebieden wordt voor fase 0 uitgegaan van een doorlooptijd van twee jaar (2022 en 2023). Fase 0 wordt afgesloten met een energieplan en/of gebiedsovereenkomst.
In fase 1 en 2 wordt toegewerkt naar concrete projectplannen en realisatie waarbij de bestaande gemeentelijke leidraden worden gevolgd. Daarna volgt de bouw c.q. exploitatie (fase 3). 25 jaar na vergunningverlening wordt de windmolen of het zonnepark verwijderd.

Wie praten er mee?

Ten eerste de bewoners en de grondeigenaren uit het zoekgebied. Daarnaast de buurtbewoners, belangenverenigingen en maatschappelijke partners. De vrijwilligers van de Dorpen van Morgen doen mee met alle fases vanwege hun lokale binding,  brede maatschappelijke betrokkenheid en ruime projectervaring met duurzame projecten. Andere belangengroepen zoals Plaatselijk Belang Ankum of Belangenvereniging Nieuwleusen Buitengebied West kunnen ook aansluiten.

Welke kansen zijn er?

Een voorwaarde van de gemeente Dalfsen is, dat elke zonnepark en windmolen een maatschappelijke meerwaarde heeft, zoals in de regionale energiestrategie (RES West-Overijssel) en de provinciale richtlijnen is omschreven. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Verduurzaming landbouw en veeteelt
  • Verbeteren biodiversiteit en landschap
  • Betere waterhuishouding
  • Betere infrastructuur en wegen
  • Noaberschap en samenwerking
  • Duurzame woningbouw en recreatie

Deze kansen gelden niet alleen voor het zoekgebied maar voor ook daarbuiten.

Wat is Lokaal Eigendom?

In de Klimaatwet is Lokaal Eigendom specifiek benoemd als randvoorwaarde voor het slagen van de energietransitie. In de Regionale Energie Strategie West-Overijssel (RES) is dit onderwerp verder uitgewerkt en is een regionale afspraak gemaakt over een afdwingbaar percentage van lokaal eigendom van minimaal 50%. De gemeente Dalfsen vindt lokaal eigendom belangrijk en stelde in het najaar 2022 het volgende vast:

  • Omwonenden en grondeigenaren moeten tijdig en transparant betrokken worden bij de planvorming (door het volgen van participatieplan en gemeentelijke leidraden). Zij moeten voldoende de gelegenheid krijgen mee te denken bij de landschappelijke inpassing en het creëren van maatschappelijke meerwaarde. De grens van de gemeente of zoekgebied zijn daarbij niet leidend.
  • De omwonden en grondeigenaren moeten voldoende gecompenseerd worden voor derving van inkomsten en woongenot. Diverse landelijke richtlijnen kunnen daarbij worden toegepast maar lokale afspraken zijn ook toegestaan. De grens van de gemeente of zoekgebied zijn daarbij niet leidend.
  • Alle inwoners uit de gemeente Dalfsen moeten voldoende de gelegenheid krijgen om financieel te participeren (individueel of in coöperatief verband).
  • Bij voorkeur 100% maar minimaal 50% van het opgesteld elektrisch vermogen van het zonnepark of windmolen in eigendom is van een lokaal gewortelde partij, bijvoorbeeld Dorpen van Morgen.

Initiatiefnemers moeten een samenwerking aangaan met het lokale initiatief en de samenwerking vastleggen in een samenwerkingsovereenkomst. In deze overeenkomst worden onder andere het percentage juridische eigendom vastgelegd. In de samenwerking komen ook onderwerpen aan bod ten aanzien van compensatie naar eigenaren en omwonenden en hoe inwoners kunnen meedoen via bijvoorbeeld aandelen.

Wat zijn de Dorpen van Morgen?

Elk dorp in gemeente Dalfsen heeft een eigen duurzaam inwonercollectief. Dit zijn:

  • Coöperatie Nieuwleusen Synergie,
  • Vereniging Groen Gebogen,
  • Stichting Duurzaam Hoonhorst,
  • Coöperatie Duurzaam Leefbaar Lemelerveld
  • Stichting Duurzaam Oudleusen.

Zij werken samen onder de naam Dorpen van Morgen. De afgelopen jaren zijn diverse kleinschalige en grootschalige energieprojecten gerealiseerd. Via een gezamenlijk energiebedrijf kunnen nieuwe energieprojecten worden professioneel ontwikkeld. Zij hebben kennis en ervaring om ook nieuwe projecten op te pakken en zijn bereid dit ook te doen. De Dorpen van Morgen worden actief betrokken bij de uitwerkingen van de energieplannen in het zoekgebied.

Gevonden wat u zocht?